ماست يک فرآورده لبني تخميري است و در هرم غذايي در گروه شير و لبنيات جاي دارد. اما ماست بجز کلسيم شامل چه ويتامين هاي مي باشد؟

ماست نيز مانند بقيه هم گروه‌هاي خود منبع بسيار خوب کلسيم، فسفر، ويتامين‌هاي گروه B مانند ريبو فلاوين، اسيد پانتوتنيک و روي است.جالب است بدانيد که يک ليوان آن حدود 450 ميلي‌گرم کلسيم و1/5 ميلي ‌گرم روي دارد. 

نسبت بين کلسيم و فسفر در ماست بسيار حايز اهميت است، زيرا براي داشتن استخوان‌هايي سالم تنها مقدار کلسيم دريافتي مهم نيست، بلکه مقدار فسفر نيز اهميت دارد. در واقع نسبت کلسيم به فسفر دريافتي از غذاها،در رسوب کلسيم دراستخوان ها موثر است.

مناسب ترين نسبت ميان اين دو ريز مغذي مشابه ترکيب شير مادر يااستخوان ‌هاي بدن است،يعني به ازاي هر 1000 ميلي گرم کلسيم دريافتي، 440 ميلي گرم فسفر بايد دريافت شود.چنين نسبتي تنها در لبنيات وجود دارد.

کلسيم موجود در ماست، در حفظ سلامت سلول ‌هاي روده‌اي نيز مفيد است. مخصوصاً زنان به دليل بارداري و شيردهي در دوران جواني و نيز قطع توليد استروژن در دوران يائسگي، بيشتر در معرض پوکي استخوان بوده و بايد دقت کنند که روزانه 3 واحد لبنيات بخورند.

اهميت توليد کننده‌هاي اسيدلاکتيک

ماست يک ماده غذايي پروبيوتيک است، يعني حاوي ميکروب‌ هاي زنده مفيدي است که ماست وارد لوله گوارش مي ‌شوند و با جايگزيني در روده‌ها،اين اندام را از وجود باکتري‌ هاي بيماري ‌زا محافظت مي ‌کنند و به عمل تخمير ادامه مي ‌دهند و با توليد اسيد‌هاي چرب کوتاه زنجيره، به سلامت سلول‌ هاي روده کمک مي ‌کنند.

جالب است بدانيد، مواد غذايي پروبيوتيک به افزايش سطح ايمني بدن نيز کمک مي‌ کنند. مشاهده شده است، کودکاني که مادران ‌شان در ماه‌ هاي آخر بارداري، از مواد غذايي پروبيوتيک استفاده مي ‌کرده اند،کمتر به آلرژي هاي غذايي،اسهال و اگزما مبتلا مي‌ شوند.

ماست به هضم و جذب غذا نيز کمک مي ‌کند،زيرا اسيد لاکتيک موجود در آن به جذب بهتر کلسيم کمک مي ‌کند و محيط مناسب بيولوژيکي را براي بهبود جذب کلسيم و ويتامين ‌ها فراهم مي ‌آورد.باکتري ‌هاي زنده ي مفيد در ماست، به توليد آنزيم لاکتاز نيز مي ‌پردازند، آنزيمي که براي هضم قند شير ضروري است و بسياري از افراد به دليل کمبود ترشح اين آنزيم در روده، دچار عدم تحمل نسبت به شيرمي شوند و با مصرف شير دچار عوارضي مانند اسهال،نفخ و دل پيچه مي گردند.مصرف مرتب ماست، از طريق توليد آنزيم توسط باکتري ‌ها به کاهش اين علايم در فرد کمک مي ‌کند،ضمن اين که در ماست،لاکتوز به اسيد لاکتيک تبديل شده است و اين افراد بدون نگراني مي‌ توانند از آن استفاده کنند.

پيشگيري از سرطان

ماست در کاهش احتمال بروز سرطان روده نيز موثر است. به اين ترتيب که لاکتوباکترياسه‌هاي موجود در آن،رشد باکتري‌ هاي مفيد در روده را تحريک کرده و باکتري‌ هاي بيماري ‌زا را که مي‌ توانند به سلول‌ هاي روده آسيب برسانند، کاهش مي ‌دهند. از سوي ديگر اين باکتري ‌ها با متصل شدن به اسيد‌هاي صفراوي، احتمال وارد شدن آسيب به سلول ‌هاي روده را کم مي ‌کنند و از تبديل نيترات و نيتريت موجود در غذا به ترکيبات نيتروزآمين که سرطان ‌زا هستند، جلوگيري به عمل مي‌ آورند. 

کلسيم موجود در ماست نيز ضمن باند شدن با ترکيبات صفراوي، رشد سلول‌ هاي طولي روده را کم مي ‌کند. طي برخي مطالعات ديده شده افرادي که روزانه بيش از 1200 ميلي‌ گرم کلسيم مصرف مي ‌کنند، 75 درصد احتمال ابتلاي کمتري به سرطان روده داشته‌اند.

ماست با طعم ميوه

در کشورهاي اروپايي از ماست در دسرهاي مختلف نيز استفاده مي ‌شود.يکي از محصولاتي که به تازگي وارد بازار ايران نيز شده است،ماست ميوه‌اي است. شما در منزل نيز مي ‌توانيد ماست ميوه‌اي را با افزودن ميوه‌هايي مانند هلو، گلابي، موز تهيه کنيد. فقط به خاطر داشته باشيد که در تهيه ماست ميوه‌اي بهتر است از ميوه‌هايي با طعم ملايم استفاده شود.

تهيه ماست ميوه‌اي مخصوصا براي کودکان، روش بسيار مناسبي در تشويق آنان به مصرف لبنيات و ميوه است و مي ‌تواند به عنوان ميان وعده اي سالم جايگزين ميان وعده‌هاي چرب و پُرکالري کودکان شود، ضمن اين که همراهي ماست و ميوه باعث مي‌ شود ويتامين ‌هاي موجود در ميوه،به کمک اسيد لاکتيک موجود در ماست، بهتر جذب شوند. 

همچنين پکتين موجود در ميوه‌جات با همراهي لاکتوباکترياسه‌هاي موجود در ماست، به کاهش جذب کلسترول کمک مي‌ کند که در بزرگسالان حايز اهميت است.به علاوه،ماست چون داراي پروتئين‌هايي است که هضم آن ها راحت است، مي ‌تواند با قطع شير پس از شيرخوارگي، در رژيم غذايي کودک قرار گيرد. 

زماني که کودکان دچار عفونت‌هاي روده‌اي و اسهال مي ‌شوند و تا مدت‌ها ممکن است نسبت به شير عدم تحمل داشته باشند، ماست را در رژيم غذايي آنها در مقادير بيشتر بگنجانيد، زيرا طي حرارت دادن شير در فرايند توليد ماست، پروتئين‌هاي آن به مولکول‌هاي ساده ‌تر تغيير يافته و داراي هضم و جذب آسان ‌تري خواهد بود.

و اما آب ماست

گاهي ماست آب مي ‌اندازد. هرگز آب ماست را دور نريزيد. آب ماست داراي کلسيم و ويتامين‌هاي گروه B بوده و در عين حال پروتئين کمي دارد و مي ‌تواند در شرايط محدوديت مصرف پروتئين، مانند بيماران کليوي و يا در برخي مراحل نارسايي کبدي مورد استفاده قرار گيرد.